پیراهن قرمز ایران کنار پیراهن آبی زیدان!

به گزارش "ورزش سه"، کمی پایین‌تر از ایستگاهی دردر اشتراسه (خیابان) 27  شهری که از تمیزی برق میزند، هانس راهنمای موزه فیفا منتظر ماست. قرار ما  در سفری با حمایت قطر ایرویز به سوییس، بازدید از یادگاری‌های بزرگ تاریخ فوتبال، لمس احتمالی  جام جهانی اورجینال و کارهایی ازایندست است، اگرچه  درنهایت هیجانانگیزترین چیزها برای ما، بوکشیدن برای پیدا کردن یادگاری‌های ایران در موزه فیفاست. چیزی که کمتر فکرش را می‌کردیم؛ اینکه طراحان موزه فیفا تا این حد ایران را در ذهن داشته باشند.

در ورودی موزه فیفا، راهپله‌ای هست که کلمه خوشآمدید به زبان‌های مختلف دنیا نوشتهشده. اما ماقبل از ورود به رختکنی هدایت می‌شویم که وسائل اضافی را در آنجا بگذاریم. رختکنی که کابین‌های آن به اسم ستاره‌های فوتبال دنیاست و البته از ایران علی دایی یکی از گنجه‌ها را به نام خودکرده است. کمدی که گروه ایرانی برای عکس گرفتن از آن سرودست می‌شکنند.

*دقایقی بعد ما در ورودی اصلی هستیم. جایی که فیفا پیراهن ملی  209 عضو خود را به ترتیب رنگ به نمایش گذاشته و پیراهن ایران با طرح جام جهانی در آن خودنمایی می‌کند.
*در موزه فیفا روی دیوار ورودی اصلی، تایم لاین اتفاقات مهم نقش بسته است. نموداری که روسای مختلف فیفا و البته اتفاقات ویژه هرسال و سال پیوستن هریک از کشورها به این تشکل بزرگ در آن نمایان است.  فیفا در ۲۱ می ۱۹۰۴ از سوی انجمن ملی فوتبال کشورهای: بلژیک، دانمارک، فرانسه٬هلند٬اسپانیا سوئد و سوئیس در پاریس تأسیس شد. ایران  هم در دهه 1940 میلادی به فیفا پیوسته و برای اولین بار در جام جهانی 1978 در بین بزرگان جهان حضور یافته است.

* برای دیدار از سالن اصلی موزه فیفا از کریدوری عبور می‌کنیم که روی دیوار آن اصطلاحات مختلف فوتبال با زبان‌های مختلف نوشتهشده. ازجمله کلمه گل و ضربه آزاد به فارسی. طراحان موزه برای آنکه ذهن را برای بازدید آماده کنند، صدای پسزمینه‌ای هم از رختکن‌ها در این راهرو پخش می‌کنند که اگر دقت کنید، کلمات فارسی را هم لابلای جملات مختلف می‌شنوید.

* در اولین بخش از سالن بزرگ موزه فیفا صفحهنمایشی کار گذاشتهشده که شما می‌توانید کشور مدنظرتان را روی آن پیدا کنید و با کلیک روی نقشه اطلاعات و فیلمی مربوط به این کشور روی صفحه‌ای بزرگتر پخش می‌شود. با کلیک روی صفحه ایران، فیلمی از بازی ایران ـ آمریکا، صحنه‌های از بازی‌های  تیم جوانان و البته یک هوادار محجبه ایران به همراه اطلاعات مربوط به فوتبال در ایران به نمایش گذاشته شد.

*  کمی جلوتر در یک محوطه شیشه‌ای یادگاری‌های سال‌های اولیه آغاز فوتبال در جام‌های جهانی به نمایش گذاشتهشده است ازجمله جام ژول ریمه که از سال 1930 تا 1970 به تیم‌های برنده جام‌های جهانی اهدا می‌شد و برزیل با فتح سهباره آن، فاتح همیشگی‌اش شد. راهنمای ما توضیح می‌دهد که این جام 2 بار در برزیل و انگلیس مورد سرقت قرارگرفته و نسخه اورجینال آن هرگز پیدا نشده است.

* هیجان اصلی در سالن بزرگ جام‌های جهانی است؛ جایی که فیفا برای جام‌های جهانی تدارک ویژه‌ای دیده و با نصب تابلوهای بزرگ و محفظه‌های کوچک زیر تابلو از هر جام جهانی تکه‌های ویژه‌ای را نگهداری می‌کند. نکته جالب در مرور جام‌های جهانی حفظ پیراهن ایران در محفظه مربوط به جام جهانی 1998 است که به همراه یادگاری‌های پراهمیت دیگری مثل پیراهن زینالدین زیدان در فینال جام، بلیت‌های بازی‌ها، مدال عنوان سومی و یکی دو شیء کوچک دیگر نگهداری می‌شود.

*  مرور این بخش از موزه فیفا به نمایش فیلمی از تاریخ جام‌های جهانی در سینمای کوچک موزه فیفا ختم می‌شود، فیلمی کوتاه و استثنایی درباره ستارگانی که فوتبال را تبدیل به یک نبرد جهانی کردند.

* جام جهانی اورجینال که طراح آن دو روز پیش درگذشت در همین سالن به نمایش درآمده است. این جام تنها نسخه اصلی جام جهانی است که به هیچ فدراسیونی داده نمی‌شود بلکه برنده‌ها نسخه‌های دیگر آن را به کشور خود می‌برند. جام طلایی زیبایی که در یک محفظه شیشه‌ای نگهداری می‌شود و البته غیرقابل لمس است.

* موزه فیفا 2 محوطه را برای گزارش بازی‌ها و عکاسی در استادیوم‌های تاریخی در نظر گرفته که بازدیدکنندگان به فراخور سلیقه از آن استفاده می‌کنند. تجربه گزارش بازی‌ها بهصورت دونفره از قسمت‌های جذاب بازدید ما از موزه فیفا بود.

* بازی ایران و آمریکا بهعنوان یکی از مهمترین بازی‌های تاریخ جام‌های جهانی موردتوجه ویژه موزه فیفاست. روی یکی از نمایشگرهای اصلی صحنه‌های این بازی به نمایش گذاشتهشده که در لحظه گل استیلی، راهنما از کلمه «گل قرن» استفاده می‌کند.

* در طبقه بالا کتابخانه فیفا، یک محوطه ویژه برای نمایش توپ‌های مختلف مورداستفاده در سراسر جهان و البته محوطه‌ای برای بازی در نظر گرفتهشده است. در بین توپ‌های به نمایش گذاشتهشده که با وسایل ابتدایی بشری ساختهشده‌اند، جای توپ پلاستیکی سنتی گلکوچک بازهای ایرانی خالی است.

* در کتابخانه فیفا کتاب‌های مختلفی از کشورهای متفاوت به نمایش گذاشتهشده که نکته عجیب حضور تنها یک کتاب ایرانی در این کتابخانه است. کتابی به قلم داریوش اسداللهی روزنامهنگار مشهور دهه 50 ایران که کتابی در رابطه با تاریخ جام جهانی‌ها را به زبان فارسی به رشته تحریر درآورده است.

* آخرین قسمت بازدید ما که از سوی سوئیس توریزم برنامهریزیشده بود، حضور در محوطه بالایی این موزه است که فروشگاه فیفا و محلی برای استراحت بازدیدکنندگان است.  

***

خروج از موزه فیفا، ذهن ما را می‌برد بهجایی که نباید؛ اینکه چرا در ایران حتی یک اتاق برای جمعآوری یادگاری‌های بیش از صدسال  بازی فوتبال وجود ندارد؟  اگر روزی گذارتان  پیادهروی اشتراسه 27 زوریخ افتاد، یادتان باشد ما این مسیر را با همین چیزها قدم زدیم؛ اینکه کاش جایی بود برای اینکه جوان‌ترها از گذشته پرافتخار و بزرگشان مطلع باشند. جایی برای نگهداری از بازوبند پروین و دستکش‌های حجازی.

گزارش اختصاصی ورزش 3 از موزه تاریخی فیفا